ایمان به خدا و کتب و آنبیاء الهی

**************

[سوره البقرة (2): آیه 285]

آمَنَ الرَّسُولُ بِما أُنْزِلَ إِلَیْهِ مِنْ رَبِّهِ وَ الْمُؤْمِنُونَ کُلٌّ آمَنَ بِاللَّهِ وَ مَلائِکَتِهِ وَ کُتُبِهِ وَ رُسُلِهِ لا نُفَرِّقُ بَیْنَ أَحَدٍ مِنْ رُسُلِهِ وَ قالُوا سَمِعْنا وَ أَطَعْنا غُفْرانَکَ رَبَّنا وَ إِلَیْکَ الْمَصِیر

پیامبر به آنچه از سوى پروردگارش بر او نازل شده ایمان دارد و همه مؤمنان (نیز) به خدا و فرشتگان و کتاب‏ها (ى آسمانى) و فرستادگانش ایمان دارند (و مى‏گویند:) ما میان هیچ یک از پیامبران او فرق نمى‏ گذاریم (و به همگى ایمان داریم) و گفتند: ما (نداى حقّ را) شنیدیم و اطاعت کردیم، پروردگارا! آمرزش تو را (خواهانیم) و بازگشت (ما) به سوى توست.


[سوره البقرة (2): آیه 286]

لا یُکَلِّفُ اللَّهُ نَفْساً إِلاَّ وُسْعَها لَها ما کَسَبَتْ وَ عَلَیْها مَا اکْتَسَبَتْ رَبَّنا لا تُؤاخِذْنا إِنْ نَسِینا أَوْ أَخْطَأْنا رَبَّنا وَ لا تَحْمِلْ عَلَیْنا إِصْراً کَما حَمَلْتَهُ عَلَى الَّذِینَ مِنْ قَبْلِنا رَبَّنا وَ لا تُحَمِّلْنا ما لا طاقَةَ لَنا بِهِ وَ اعْفُ عَنَّا وَ اغْفِرْ لَنا وَ ارْحَمْنا أَنْتَ مَوْلانا فَانْصُرْنا عَلَى الْقَوْمِ الْکافِرِین.

خداوند هیچ کس را جز به اندازه توانایى ‏اش تکلیف نمى‏ کند، هر کس آنچه از کارها (ى نیک) انجام دهد به سود خود انجام داده و آنچه از کارها (ى بد) کسب کرده به ضرر خود کسب کرده است. (مؤمنان مى‏ گویند:) پروردگارا! اگر (در انجام تکالیف چیزى را) فراموش یا خطا نمودیم، ما را مؤاخذه مکن. پرودگارا! تکلیف سنگین بر ما قرار مده، آن چنان که (به خاطر گناه و طغیان) بر کسانى که پیش از ما بودند قرار دادى. پروردگارا! آنچه را (از مجازات) که طاقت تحمل آن را نداریم، بر ما مقرّر نکن و از ما درگذر و ما را بیامرز و در رحمت خود قرار ده، تو مولى و سرپرست مایى، پس ما را بر گروه کافران پیروز گردان.

نکته‏ ها:

گاهى منشا فراموشى، سهل انگارى خود انسان است که قابل مؤاخذه مى‏ باشد.
چنان که خداوند مى‏ فرماید: «کَذلِکَ أَتَتْکَ آیاتُنا فَنَسِیتَها وَ کَذلِکَ الْیَوْمَ تُنْسى‏» « طه، 126.»
آن‏ چنان که آیات ما بر تو آمد و تو آنها را فراموش کردى، همانگونه امروز نیز تو به فراموشى سپرده مى‏ شوى.
لذا در این آیه از فراموش‏کارى در کنار خطا کارى، طلب آمرزش مى ‏شود.
در ضمن از مجازات ‏هاى سنگین که در اثر طغیان و فساد امّت ‏هاى پیشین بر آنها تحمیل شد، درخواست عفو مى‏ شود.


در این آیه انسان تمام مراحل لطف را از خداوند مى ‏خواهد:
مرحله اوّل عفو است که محو آثار گناه و عقاب است.
مرحله دوّم مغفرت و محو آثار گناه از روح است.
و مرحله سوّم بهره‏ گیرى از رحمت پروردگار و پیروزى بر کافران مى ‏باشد.
«لا یُکَلِّفُ اللَّهُ نَفْساً إِلَّا وُسْعَها» در آیات دیگر نیز فرموده است:
ما جَعَلَ عَلَیْکُمْ فِی الدِّینِ مِنْ حَرَجٍ» « حج، 78.» [خدا در دین بریا شما سختی قرار نداده   است !
و «یُرِیدُ اللَّهُ بِکُمُ الْیُسْرَ» « بقره، 185.» خدا برای شما آسانی را می خواهد
پیامبر اسلام صلى اللَّه علیه و آله نیز فرموده است:
من‏ به دین آسان و سهل مبعوث شده‏ ام.

پیام ها:
1- تکالیف الهى، بیش از توان انسان نیست. «لا یکلّف اللّه نفساً الا وسعها» اسلام، دینِ آسانى است، نه سخت‏گیرى.
2- اعمال ما آثارى دارد که بازتابش به خود ما برمى‏ گردد. «لها ما کسبت وعلیها ما...»
3- انسان، آزاد و صاحب اختیار است. «لها ما کسبت»
4- انجام یا ترک دستورات الهى، سود وضررش براى خود ماست. «لها... علیها»
5 - کسانى که مى ‏گویند: «سَمِعنا واطعَنا» و سراپا عادل و متّقى هستند، بازهم از خطا ونسیان‏هاى خود نگرانند ودعا  مى ‏کنند. «ان نسینا او أخطأنا»
6- به تاریخ گذشتگان وحوادث تلخ آنان بنگریم تا درس عبرت گرفته وبه خدا پناه ببریم. «کما حَمَلتْه على الّذین من قبلنا»
7- آداب دعا آن است که ابتدا به ضعف خود اقرار کنیم؛ «لا طاقة لنا» سپس به عظمت خداوند گواهى دهیم؛ «انت مولینا» آنگاه خواست خود را مطرح کنیم. «واعف عنّا واغفرلنا و ارحمنا»
8 - پیروزى اسلام بر کفر، خواسته دائمى مؤمنان است. «وانصرناعلى‏القوم‏الکافرین»  «وَ اعْفُ عَنَّا وَ اغْفِرْ لَنا وَ ارْحَمْنا»


روایت شده است که پیامبر (ص) در بیت المقدس به پیامبران نگریست و پرسید: شما به چه چیز گواهى مى‏ دهید؟ گفتند:
گواهى مى‏ دهیم که خدایى جز خداوند نیست و تو رسول اویى و على امیر مؤمنان است.
سپس پیامبر (ص) به آسمان هفتم برده شد و به قاب قوسین یا نزدیکتر رسید و حجابها برداشته شد و پیامبر همچنان پیش مى‏رفت و ندا داده شد:
اى محمد (ص)! همانا در مکانى راه مى ‏روى که پیش از تو، بشرى بر آن گام ننهاده است و خداى عزوجل با محمد (ص) گفتگو فرمود و چنین گفت که «گروید رسول به آنچه فرو فرستاده شد بر او از پروردگارش.» رسول خدا عرضه داشت:
آرى پروردگارا! «و گروندگان همگى گرویدند به خدا و فرشتگان او و کتابها و فرستادگان او. فرق نمى‏ نهیم میان هیچ یک از پیامبران او و گفتند و شنیدیم فرمان خدا را و فرمان بردیم. بیامرز ما را اى پروردگار ما و بازگشت به سوى تو است.»....
(بخشی از روایت منقول از بصائر الدرجات فی فضائل آل محمد صلى الله علیهم، ج‏1، ص: 191)


حضرت امام جعفر صادق علیه السّلام فرمود بخدا قسم ولایت امیر المؤمنین در شب معراج مشافهة (گفتار مستقیم)
به پیغمبر اکرم صلّى اللّه علیه و آله و سلّم وحى و نازل گردیده و پیغمبر اکرم صلّى اللّه علیه و آله و سلّم فرمود هر کس این دو آیه را که سوره بقره بآن ختم میشود در منزل قرائت کند شیطان داخل آن منزل نخواهد شد.
تفسیر جامع، ج‏1، ص: 404

**************